“Als het sterven ons raakt”

Als zorgmedewerker heb je te maken met sterven. Mensen, waar je vaak al langere tijd een zorgrelatie mee hebt, begeleid je in hun laatste levensfase en vaak ben je ook nabij als zij sterven. Dit sterven kan je raken: het proces zelf, de mensen erom heen, de emoties die spelen.

Gezien de ontwikkelingen in de zorg is het waarschijnlijk dat je in de toekomst ook stervensprocessen begeleidt van mensen die je nog niét zo lang kent. Zorgvragers worden in een later stadium van hun ziekte aan jullie zorg toevertrouwd waardoor er minder tijd is voor het opbouwen van een zorgrelatie. Begeleiding bieden in deze laatste fase, aan zowel zorgvrager als diens naasten, vraagt veel en kan van alles oproepen bij de zorgkundigen. Ook dit sterven kan je raken.

Om bij te dragen aan de kwaliteit van leven in deze fase is het bevorderen van kennis over sterven en inzicht in de gelaagdheid van het stervensproces van belang. Misschien is het wel het meest belangrijk om te onderzoeken met welke houding je dit proces begeleidt om het betekenisvol te laten zijn voor alle betrokkenen.

Inhoud van de training:

Tweedaagse Training: Begeleiden bij sterven (2 hele dagen of 4 dagdelen)

Dag 1: Inzicht in het Stervensproces

Ochtend

1. Introductie & Ervaringen delen

• ►Kennismaking en uitwisseling van ervaringen met stervensbegeleiding
• ►Reflectie: Wat raakt je in het werken met stervenden?

2. Jouw houding als zorgkundige

• ►Zelfreflectie: hoe kijk jij naar sterven?
• ►Persoonlijke waarden en overtuigingen
• ►Oefening: je eigen houding onderzoeken en bespreken

Middag

Kennis over het stervensproces

• ►Fasen van het sterven: lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel
• ►Herkennen van signalen en behoeften in de laatste levensfase
• ►Casuïstiek: praktijkvoorbeelden bespreken

4. Omgaan met emoties

• ►Emoties bij cliënten, naasten en zorgverleners
• ►Grenzen herkennen en bewaken
• ►Zelfzorg en omgaan met eigen gevoelens

Dag 2: Betekenisvolle Begeleiding & Persoonlijke Houding

Ochtend

1. Betekenisvolle begeleiding

• ►Wat is betekenisvolle zorg in de laatste levensfase?
• ►Praktische handvatten om kwaliteit van leven te bevorderen
• ►Ondersteunen van naasten

2. Ethiek en zingeving

• ►Ethische dilemma’s rondom sterven
• ►Zingeving voor cliënt, naasten en zorgverlener

Middag

3. Veranderende zorgrelaties

• ►Kortdurende zorgrelaties: hoe bouw je snel vertrouwen op?
• ►Communicatie met cliënten en hun naasten in korte tijd

4. Afronding & Borging

• ►Persoonlijk actieplan: wat neem je mee naar de praktijk?
• ►Uitwisseling en afronding