IMOZ blog van Marcelle
Vorige week ontmoette ik een oude vlam. Meer dan 45 jaar geleden - oeps, ik was 17, hij 23 - waren we smoorverliefd. Het was een bijzonder leuk weerzien. Onze ouders, onze broers en zussen, de avonturen die we toen beleefden: ze passeerden allemaal de revue. We bekeken oude foto’s, waren geraakt door wat er in het verdere leven van ieder van ons her en der was gebeurd. Thuisgekomen zocht ik zijn liefdesbrieven op. Hoe ontroerend om die te herlezen! Het verleden leek even krachtiger en werkelijker dan het heden.
Ik moest daaraan denken toen ik van de week het boek Woorden schieten tekort van Nicci (French) Gerrard las. Dat gaat over het bijzonder lange afscheid dat zij van haar vader moet nemen, haar vader die aan dementie leed. Nicci wordt geconfronteerd met zijn verwarring over wie hij is en waar hij zich in het leven bevindt. Dan weer is hij jong, dan weer is hij oud. Ze schrijft, dat wij állen lijden aan tijdsverwarring, omdat we alle leeftijden die we ooit gehad hebben in onszelf verenigen. Ook als je niet aan dementie lijdt, ben je je huidige én je jonge zelf en alles er tussen in. ‘We zien onszelf als jong, omdat we dat in zekere zin nog steeds zijn. Ons oudere, huidige zelf is een nieuwkomer, nog steeds een beetje een vreemde, iemand met wie we moeten leven, maar met wie we ons regelmatig niet helemaal op ons gemak voelen. Iedereen kan zich voor stellen hoe het is om jong te zijn, we zijn het allemaal geweest en van binnen zijn we het ergens nog steeds.’ ‘Het is veel moeilijker,’ schrijft Nicci, ‘om je voor te stellen dat je oud bent: we zien oude mensen van een afstand, door de verkeerde kant van de verrekijker. Moeilijk, verontrustend, schokkend soms zelfs. Zo zal ik nooit worden.’
Maar er is ook goed nieuws: ‘Mensen op leeftijd worden méér. Ze worden de optelsom van al hun eerdere identiteiten. In hun oude lichaam houden zij de rijkdom van hun verleden geborgen.’
Mooi vond ik dat: oude mensen zien als de optelsom van al hun eerdere identiteiten. Ook of juist als ze aan dementie lijden. Daarom is het natuurlijk ook zo belangrijk dat we de levensverhalen kennen van de mensen waar we voor zorgen, zodat we kunnen aanhaken bij wie zij eerder waren – en in hun beleving geregeld nog steeds zijn. Net als ik van de week: weer even helemaal 17!
